1714669020

ოქროს ზოდებზე საგაზაფხულო ვაჭრობა გაზრდილია. აპრილის ბოლო 2 კვირაში 100 ერთეული ზოდი შეიძინეს. საქართველოს ეროვნული ბანკის ინფორმაციით, 4 დეკემბრიდან ამ დრომდე ოქროს 653 ზოდია გაყიდული, მ.შ. 8 ცალი 1 კგ-იანია, დანარჩენი 20 გ-იანი.ფასი აპრილის ბოლოსკენ შემცირდა და 2 მაისისთვის, 1 კგ -იანი 208 205 ლარი, პატარა ზომის ფილა კი 4 164 ლარი ღირდა.გეოპოლიტიკური რისკების მატების ფონზე ოქროზე მოთხოვნა გლობალურად გაზრდილია. ფიზიკური თუ იურიდიული პირი ფულის მატერიალურ აქტივში დაბანდებას ირჩევს. ოქრო და უძრავი ქონება ტრადიციულად მიმზიდველად რჩება, მაღალი ლიკვიდურობის გათვალისწინებით.ზოდების შეძენა შესაძლებელია საკასო ცენტრში. ასევე, ინტერნეტმაღაზიით. ასევეა ოქროს და ვერცხლის საიუბილეო მონეტები. კოლექციონერებში ყველაზე პოპულარულია მეფეების სერია და მ.შ. ყველაზე მოთხოვნადია თამარ მეფის გამოსახულებით. ვერცხლის, 110 ლარი ოქროს მონეტა კი 1 500 ლარი ღირს.ინტერნეტმაღაზია, უქმეების შემდეგ, 11 მაისს გაიხსნება. ყვარლის ფულის მუზეუმიც დამთვალიერებელს 11 მაისიდან უმასპინძლებს.სებ-ში აღნიშნავენ, რომ ოქრო დანაზოგების დივერსიფიკაციის კარგი საშუალებაცაა, ვინაიდან მასზე მოთხოვნა სწორედ მაშინ იზრდება, როდესაც სხვა ტიპის ინვესტიციები რისკიანი ხდება. ზოდები სებ-საც შეძენილი აქვს. სავალუტო რეზერვებს მონეტარული ოქრო მარტიდან დაემატა.

1714657440

სებ-ში რეგისტრაციაზე ზედამხედველის დასტური კიდევ ერთმა ციფრულმა საფულემ (VASP) მიიღო. ლიცენზირებულია დიჯიტალ მარკეტს სოლუშენი, რომელიც Bithold-ის ბრენდით გამოვა ბაზარზე. კრიპტობაზრის პროვაიდერების სებ-ის ზედამხედველობაში მოქცევა ამ სეგმენტის ლეგალიზაციას და მომხმარებლის დაცვას ემსახურება. როგორც vasp-ში განაცხადეს, დაცულობასთან ერთად, ტრეიდერისთვის ლიცენზირებულ პროვაიდერთან ურთიერთობის უპირატესობაა დაბალი ტარიფები, გლობალურ ბირჟებთან შედარებით. ასევე ექვაირინგი, ადგილობრივი ბანკის მომსახურების განაკვეთი, 1.5 და 2-ჯერ ნაკლები შეიძლება იყოს გლობალური ფინანსური ინსტიტუტის პროცენტზე. ამასთან მენეჯმენტის ინფორმაციით სებ-ის სალიცენზიო მოთხოვნები სავსებით მისაღებია. რეგულატორი განსაკუთრებულს არაფერს ითხოვს.VASP-ს კლიენტთა ბაზის და ტრანზაქციების მუდმივი მონიტორინგისთვის შესაბამისი პროგრამული უზრუნველყოფის მექანიზმები მოეთხოვება. Bithold კლიენტის ვერიფიკაციისთვის (kyc - know you customer) გამოიყენებს https://sumsub.com. კრიპტო ტრანზაკციების და კრიპტო wallet სკრინინგისთვის https://www.chainalysis.com-ს. vasp-ში განაცხადეს, რომ  დიჯიტალ მარკეტს კავშირი არ აქვს Binance-თან, აშშ-ს კრიპტობირჟასთან, სადაც მუშაობდა vasp-ის დამფუძნებელი. ციფრული საფულის (VASP (ვირტუალური აქტივის მომსახურების პროვაიდერი) სარეგისტრაციო მოსაკრებელი 5 000 ლარია. ეროვნულ ბანკში რეგისტრაციის მსურველი 35-ზე მეტი ციფრული საფულის განაცხადია. რეგისტრაცია გავლილი აქვს 32 PSP-ს.

1714587060

სავალუტო დაკრედიტების ზღვარი ₾300 000-დან 400 000 ლარამდე გაიზარდა. ფინანსური სტაბილურობის დეპარტამენტის უფროსის დავით უტიაშვილის შეფასებით გადაწყვეტილება ყველაზე დროულია. ახალი რეგულაციით, თუ მსესხებელს შემოსავალი ლარში აქვს და მისი ჯამური ვალდებულებები 400 000 ლარზე ნაკლებია, კრედიტორს სესხის გაცემის უფლება მხოლოდ ლარში აქვს. „ეროვნული ბანკის მონეტარული პოლიტიკის განაკვეთები შემცირებულია, ლარში მიმზიდველობა მაღალია, უცხოურ ვალუტაში კი გლობალურად გამკაცრებული საპროცენტო განაკვეთების შედეგად საპროცენტო განაკვეთები გაზრდილია, ეს არის კიდევ ერთი არგუმენტი, რის გამოც ველით, რომ მსესხებლებს ნაკლები ტვირთი შეექმნებათ“, - განაცხადა დავით უტიაშვილმა. ბოლო მონაცემებით, სავალუტო სესხების წლიური პორტფელი დაახლოებით 150 მილიონი დოლარია, რაც სებ-ის გადაწყვეტილების შედეგად უნდა შემცირდეს. უტიაშვილის შეფასებით, ფინანსური სტაბილურობის კომიტეტის გადაწყვეტილება ხელს შეუწყობს დედოლარიზაციას. მისივე განმარტებით, მიუხედავად მნიშვნელოვანი პროგრესისა, დოლარიზაცია ქართული ფინანსური სექტორისთვის მნიშვნელოვან გამოწვევად რჩება და სასესხო პორტფელის 45%-ს შეადგენს. მისი თქმით, საქართველოს ფინანსური სისტემა მდგრადობას ინარჩუნებს და ეკონომიკის დაკრედიტებას განაგრძობს. საბანკო სექტორი კაპიტალის და ლიკვიდობის ჯანსაღ მაჩვენებლებს ინარჩუნებს. საკრედიტო აქტივობა კი მდგრად დონეზეა. „დოლარიზაცია ბოლო წლებში დაახლოებით 20%-ით შემცირდა, მსესხებლების რაოდენობა 140 000-დან 40-მდეა შემცირებული. პროგრესი მნიშვნელოვანია, მაგრამ პორტფელის გარკვეული ნაწილი 45% ჯერ კიდევ დოლარიზებულია. ქვეყნის ფინანსური სისტემის პოზიტიური დინამიკის ფონზე ეროვნული ბანკი დედოლარიზაციის გრძელვადიანი გეგმის განხორციელებას აგრძელებს“, - აღნიშნა დავით უტიაშვილმა.

1714541100

ბანკების ბიზნესსესხების პორტფელი ძირითადად ვაჭრობა-მომსახურების და მშენებლობის სექტორის დაკრედიტების ხარჯზე იზრდება, საცალო კი სამომხმარებლო კრედიტებით.სებ-ის სტატისტიკით, სხვა დარგების, მ.შ. ჰორეკა სექტორის დაფინანსება მცირედით არის გაზრდილი. სასტუმრო-რესტორნების დაკრედიტების მოცულობა, წლიურად 1.5 მლრდ ლარიდან, 1.78 მლრდ ლარამდეა მომატებული. ვაჭრობის დაფინანსება კი, წლიურად 1 მილიარდით  (+24% Y.Y), 5.2 მლრდ ლარამდეა გაზრდილი. საინვესტიციო ბანკირების ამბობენ, რომ სექტორი ინფლაციის (შიდა) კლების მთავარ მამუხრუჭებლად მიიჩნევა.სებ-ის ინფორმაციით, მშენებლობის დაკრედიტება Q1/2023-დან 30%-ზე მეტით არის გაზრდილი და Q1/2024-ისთვის 4.7 მლრდ ლარს შეადგენს. მრეწველობის  დაკრედიტების (₾4.4 მლრდ) წილი, იურიდიული პირებისთვის გაცემულ მთლიან სესხებში (₾24.09 მლრდ) 18.2%-ის ფარგლებშია. მასშია  გაერთიანებული ენერგეტიკის პორტფელი, რომლის წილი იურიდიული პირების დაბანდებაში 3.3%-ია.ვაჭრობის და მშენებლობის დაფინანსების ჯამური წილი კი, ბანკების კორპორაციულ პორტფელში, 41%-ია.

1714473840

ტურიზმიდან, პირველ კვარტალში, ქვეყანაში 807.7 მლნ აშშ დოლარის შემოსავალი შემოვიდა. წლიური ზრდა 1,5%-ს არ აღემატება. ზრდის ტემპი რამდენჯერმე ჩამოუვარდება 2023 და 2022-ის ანალოგიურ მაჩვენებელს (+101% Y.Y; +640%Y.Y).2022/2023 წლების რეკორდული ზრდა საბაზო ეფექტით იყო განპირობებული. უკრაინაში რუსეთის ომის დაწყების შემდეგ, ერთბაშად დიდი რაოდენობით ტურისტული ნაკადის შემოსვლის ეფექტით. რუსეთიდან, ბელარუსიდან და უკრაინიდან შემოსული მოქალაქეების 1/3  უკვე 1 წელზე  მეტია საქართველოშია და ფიქრობენ დარჩენას.   Q1/2024 Q1/2023 აზერბაიჯანი 40,6 28,2 ბელარუსი* 16,6 24,1 თურქეთი 117,5 96,3 ირანი 29,5 19,7 ისრაელი 65,7 60,8 რუსეთი* 171,2 266,4 საუდის არაბეთი 7,8 5,6 სომხეთი 31,3 29,7 უკრაინა* 33,1 56,2 ევროკავშირი** 108.3 73.2 სულ 807.7 795.4 ** ჯგუფი მოიცავს ევროკავშირის ქვეყნებს +დიდი ბრიტანეთი. *ბელარუსების 34.3% , რუსების 26,8% და უკრაინელების 30% 1 წელზე მეტია უკვე საქართველოშია. სსფ-ის სტანდარტით უკვე რეზიდენტის სტატუსი ესადაგება. შესაბამისად ხარჯები აღარ შედის ტურიზმის შემოსავალში 

1714470000

კომერციული ბანკების საკრედიტო დაბანდება (ლიზინგის ჩათვლით ) მარტში 55 მლრდ ლარამდე გაიზარდა +3% m.m).სებ-ის სტატისტიკით, კრედიტები, ეროვნული ვალუტით, 562 მლნ ლარით (+1.93%m.m), უცხოური ვალუტით კი 974.6 მლნ ლარით (+4.22%m.m) გაიზარდა.იურიდიული პირების პორტფელი 24 მლრდ ლარია და აქედან 15,2 მლრდ ლარის, უცხოურ ვალუტაში დენომინირებული სესხებია.ფიზიკური პირების დაკრედიტება მარტში 2%-ით (+₾548 მლნ.m.m), 28 მლრდ ლარამდე გაიზარდა.ლარიზაციის ბოლოდროინდელი ნაბიჯები, მ.შ. სავალუტო სესხების 200 000 ლარიანი ზღვრის 300 000-მდე გაზრდა ჯერ ეფექტს არ იძლევა. პირველი მაისიდან, არაჰეჯირებული მსესხებლისთვის, ზღვარი,₾400 000 -მდე იზრდება.სებ-ს გაცხადებული აქვს მიზანი, დოლარიზაციის მოთოკვის. რაც ბაზრის მთავარ გამოწვევად რჩება. რეგულატორის ეს ნაბიჯი წლიურად, სავალუტო სესხების გაცემებს $150 მლნ-ით შეამცირებს.სებ-ის აპრილის სტატისტიკით, სესხების დოლარიზაცია გაზრდილია 44.8%-მდე, 0.55 პროცენტული პუნქტით.ბაზარზე 17 ბანკია, მ.შ. სებ-ის ანგარიშგებაში "ჰეშის" გარდა ყველა მონაწილეობს. მარტში სისტემაში პეივბანკი ჩაერთო. 16 ბანკის ჯამური აქტივები 81 მლრდ ლარამდეა

1714404480

ბანკების კორპორაციული სესხების პორტფელში ენერგეტიკის სექტორის დაკრედიტების წილი 3.3%-ია. გასულის წლის გაზაფხულის მაჩვენებელთან შედარებით ზრდაა, 0.8 პროცენტული პუნქტით.სებ-ის კვლევაში აღნიშნულია, რომ სექტორის დაკრედიტება ხასიათდება სტაბილური ზრდის დინამიკით, დაბალი საკრედიტო რისკით და მაღალი დოლარიზაციით;მშენებარე ჰესებში 1 MW-ზე დანახარჯების და შეფასების ანალიზისას გამოვლინდა რომ ბანკები პროექტების შეფასებისას ადეკვატურ მიდგომებს იყენებენ და საშუალო ღირებულება 4,5 მლნ ლარს შეადგენს.მსესხებლების ანალიზისას გამოვლინდა, რომ ბანკების მიერ შეფასებული P90 სცენარის მონაცემები უფრო მეტად შეესაბამება ფაქტიურ გენერაციებს, ხოლო P75 სცენარის მონაცემები ზოგიერთ შემთხვევაში აღემატება მას.EBITDA მარჟა მშენებარე სადგურებში საშუალოდ 85%-ს, ხოლო ოპერირებად სადგურებში 75%-ს შეადგენს.ენერგეტიკის სექტორის გადამხდელუნარიანობის ანალიზი მიუთითებს სექტორის ფინანსურ მდგრადობასა და შოკების შთანთქმის შესაძლებლობას.კვლევაში წარმოდგენილ ქვეყნებთან შედარებით, საქართველოს ჰიდროელექტროსადგურების ელექტროენერგიის გენერაციის მაღალი ეფექტიანობა განპირობებულია ქვეყნის ხელსაყრელი ლანდშაფტითა და კლიმატური პირობებით. 

1714398420

ჰეშ ბანკის აქციონერებმა თავმჯდომარე გადაირჩიეს. ციფრული ბანკის სამეთვალყურეო საბჭოს თავმჯდომარის პოსტი ლაშა პაპაშვილმა დაიკავა, რომელიც 20 აპრილამდე ეკავა ნანა ქებურიას, ვაითბითის ერთპიროვნულ დირექტორს. გასული წლის ნოემბერში ლიცენზირებულ ციფრულ ჰეშ ბანკს, რომლის განთავსებული კაპიტალი 16.6 მლნ ლარია, სებ-ში ანგარიში ჯერ არ წარუდგენია.  შესაბამისად, საბანკო სექტორის Q1/2024-ის კონსოლიდირებულ ანგარიშგებაში არ მონაწილეობს.ციფრული ბანკის მმართველობით ორგანოს, პაპაშვილთან ერთად წარმადგენენ გოჩა მაცაბერიძე (თავმჯდომარის მოადგილე), ნანა ქებურია, თეონა მაკალათია და მერაბ კაკულია.  გოჩა მაცაბერიძის ინფორმაციით, საბჭოს წევრების გადაადგილება, არსებით ცვლილებებს არ უკავშირდება. პაპაშვილს და ქებურიას პოზიციები არც  სებ-ის რეკომენდაციით შეუცვლით. იურიდიული პროცედურაა მხოლოდ.ლაშა პაპაშვილს, ვოლოდიმირ ნოსოვთან თანაბარი წილობრივი მონაწილეობით (50%/50%) ასევე დაფუძნებული აქვს კრიპტობირჟა, ციფრული საფულე, იგივე ვირტუალური აქტივის მომსახურების პროვაიდერი (VASP) WhiteBIT, რომელიც სებ-მა აპრილში დაარეგისტრირა. ის VASP-ის ლიცენზიას ასევე ფლობს ევროკავშირი ქვეყნებში, მათ შორის, ესპანეთსა და ლიეტუვაში.საქართველოში გარკვეული კითხვები იყო გავრცელებულ ვერსიაზე, თითქოს კრიპტობირჟის დამფუძნებლები რუსეთს აფარებდნენ თავს, რაზეც რეგულატორმა განმარტა, რომ საქართველოს ბაზრის სუბიექტები მკაცრი ზედამხედველობის ქვეშაა, რაც რისკების შესაძლო მატერიალიზებისას დეპოზიტარების სრულ დაცულობას უზრუნველყოფს.

1714109820

ბანკების აქტივები მარტში 1 მილიარდით 81 მლრდ ლარამდე გაიზარდა. პირველი აპრილის მდგომარეობით, საქართველოს საბანკო სექტორი 17 კომერციული ბანკითაა წარმოდგენილი; მათ შორის 15- საწესდებო კაპიტალში უცხოური კაპიტალის მონაწილეობით. სებ-ის სტატისტიკურ ანგარიშგებაში, ბაზარზე ახლად შესული ციფრული ბანკებიდან, პეისერასთან ერთად უკვე მონაწილეობს "პეივიც", 5.6 მლნ ლარამდე აქტივით. სისტემაში ჯერ არ არის "ჰეში". თუმცა სამივე, სატესტო რეჟიმში ყოფნის სტატუსს ინარჩუნებს. Q1/2024- ის მდგომარეობით, საბანკო სექტორის კაპიტალი 12.1 მლრდ ლარია, რაც კომერციული ბანკების მთლიანი აქტივების 15 პროცენტია.   Q1/2024 2m/2024 1 საქართველოს ბანკი  31 309 830 30 642 243 2 თიბისი ბანკი 31 252 500 30 019 394 3 ლიბერთი ბანკი 4 290 765 4 138 686 4 ბაზის ბანკი 3 442 109 3 472 191 5 კრედო ბანკი 2 509 826 2 511 327 6 ქართუ ბანკი 1 885 779 1 906 875 7 პროკრედიტ ბანკი 1 839 732 1 796 530 8 ტერა ბანკი 1 702 818 1 678 191 9 ხალიკ ბანკი 869 241 871 053 10 პაშაბანკი 525 722 517 471 11 იშ ბანკ 484 734 463 767 12 ვითიბი 454 707 452 039 13 ზირაათ ბანკი 220 945 204 331 14 სილქ ბანკი 180 483 170 199 15 პეისერა   11 570 12 669 16 პეივბანკი     5 581 -----